Pascal'da ilk adımlar

İlk Adımlar

Artik bilgisayarimizda Turbo Pascal Derleyicisi ve bizde programlama mantigi olduguna göre yavas yavas örneklerle Turbo Pascal'i ve Pascal dilini ögrenmege baslayabiliriz. Kodumuzu iki türlü yazabiliriz.Birinci yöntem kodu Not Defteri gibi bir programda yazip kaydettikten sonra derleyici ile derlemek.Ikinci yöntem ise Turbo Pascal'in editörünü kullanarak kodu yazip derlemek.Eger elinizde bu derslerin yazili dökümü varsa ikinci yöntemi kullanabilirsiniz.Eger derslerin yazili dökümü yoksa,onlari bilgisayar ortaminda okuyup farkli bir Windows programiyla yazmaniz daha kolay olacaktir.Çünkü Turbo Pascal'in orijinal editörü Dos ortaminda çalisiyor ve buda size çok vakit kaybettirebilir.Yinede her sartta birinci yöntemi öneririm.Böylece ikide bir Windows'tan çikmaniza gerek kalmaz.
Pascal Kaynak Kodlarinin(Derlenmemis) uzantisi ".pas"dir.Turbo Pascal degisik uzantili dosyalari derleyebilir(Pascal kodu içermek sartiyla),fakat ".pas" uzantisi yayginlik kazanmis ve benimsenmistir.Bu yüzden Windows'a .pas uzantisini tanitmamiz gerekebilir.Notepad ile bir seyler yazip 1.txt ismi ile kaydedin.Daha sonra bunu Yeniden Adlandirarak(Rename) .txt yerine .pas yazin.Dosya türünü degistirmek istiyor musunuz diyaloguna Evet cevabini verdikten sonra dosyayi çift tiklayin "Birlikte Aç" penceresi açilacaktir.Dosya tanimina Pascal Kaynak Kodu yazin.Program listesinden de Notepad'i bulup seçin."Bu dosyayi açmak için her zaman bu programi kullan" kutusunun seçili olduguna dikkat ederek "Tamam" butonuna basin.Böylece bilgisayariniz .pas uzantili dosyalara ne isim verecegini ögrenmis olur.
Baslat(Start)-->Çalistir(Run) ile çikan kutucuga notepad yazin.Böylece Windows'un klasik Not Defteri programi çalisacaktir.Asagidaki kodu yazin.

Program ilk;beginend.
Bu kodu ilk.pas olarak Masaüstü(Desktop)'ne kaydedin.Daha sonra tüm klasör pencerelerini kapatip.Masaüstünde iken Baslat-->Çalistir deyip kutucuga tpc ilk.pas yazin.

Turbo Pascal Version 7.0 Copyright (c) 1983,92 Borland InternationalILK.PAS(3)3 lines, 1472 bytes code, 668 bytes data.
yazisini görürseniz programiniz derlenmis demektir.Masaüstünde ilk programiniz olan Ilk.exe bulunuyorsa basardiniz demektir.Eger bu asamaya gelemediyseniz korkarim daha önceden bir hata yapmissiniz.Kurulum yazisini tekrar inceleyin. Ilk.exe'yi hevesle çalistirdiniz ama bir sey olmadi degil mi?Olmamasi çok dogal çünkü programin sadece ismi,basi ve sonu var.Ama hiçbir islem yok.Bu arada yapilacak islemler begin ile end komutlari arasina yazilir.End komutunun sonundaki nokta(.) ise programin bittigini gösterir.Unutmayin bir programda birden fazla begin ve end bulunabilir.Programi bitiren end nokta ile program içerisindeki endler ise noktali virgül( ile sonlandirilmalidir. Genelde pascal kod satiri noktali virgül( ile sonlandirilir.Fakat bazi istisnai kodlarda noktali virgül kullanilmaz.Bunlar begin,repeat gibi degisik sekilde sonlandirilan komutlardir.Endise etmenize gerek yok zamani gelince her seyi daha net anlayacaksiniz.
Yukaridaki kodu yorumlamak gerekirse "Program ilk;" satiri programin isminin ilk oldugunu bildirir."begin" komutu programin baslangicini "end" komutu ise programin sonunu belirtir.
Pascal ile yazilabilecek en basit program budur.Bir sonraki derste daha kullanisli programlar yazmaya baslayacagiz.